ชื่อวิทยาศาสตร์ : Averrhoa carambola L.
ชื่อสามัญ : Carambola , Star Fruit
วงศ์ : Averrhoaceae
ถิ่นกำเนิด : อินโดนีเชีย และมาเลเชีย
มะเฟือง (Star Fruit) จัดเป็นไม้ผลสำคัญอีกชนิดที่มีการปลูกเพื่อรับประทานผล และการส่งออก ด้วยลักษณะผลที่แปลกตา และเนื้อผลให้รสหวานอมเปรี้ยวหรือบางพันธุ์ให้รสหวานมากทำให้นิยมรับประทานทั้งคนไทย และชาวต่างชาติ นอกจากนั้น ผลมะเฟืองยังแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ได้หลายชนิด อาทิ แยม มะเฟืองดอง มะเฟืองแช่อิ่ม เป็นต้น
มะเฟืองถือเป็นผลไม้เศรษฐกิจอีกชนิดที่มีการส่งจำหน่ายไปต่างประเทศ โดยเฉพาะประเทศในแถบทวีปยุโรป ซึ่งได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก เนื่องจากผลมีลักษณะสีสันสวยงาม และแปลกตา นอกจากนั้น ยังให้เนื้อ และน้ำที่ชุ่มหวานอีกด้วย
มะเฟืองจัดเป็นไม้ไม่ผลัดใบที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินโดนีเชีย และมาเลเชีย แล้วค่อยแพร่กระจายเข้ามาสู่ไทย พม่า ลาว และประเทศใกล้เคียง เป็นต้นไม้ที่เติบโตได้ดีในอากาศร้อนชื้น ไม่ทนต่ออากาศหนาวที่มีน้ำค้างแข็งหรือหิมะ
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ลำต้น
มะเฟืองเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงกลาง มีลำต้นสูงประมาณ 5-12 เมตรขนาดลำต้นประมาณ 20-25 เซนติเมตร เปลือกลำต้นมีลักษณะเรียบ สีน้ำตาลอมดำ และมีรอยแตกตามยาวไปทั่ว ลำต้นแตกกิ่งจำนวนมาก
ใบ
ใบมะเฟืองจะติด และแทงใบใหม่ตลอดทั้งปี ไม่มีการผลัดใบ ทำให้เป็นร่มเงาได้ดีมาก โดยใบมีลักษณะใบประกอบประเภทใบเดี่ยว (ใบสุดท้ายเป็นใบเดี่ยว) ประกอบด้วยก้านใบหลัก ยาวประมาณ 15-25 เซนติเมตร และมีใบย่อยจำนวน 5-11 ใบ โดยใบย่อยเรียงเป็นคู่ๆจนถึงปลายก้านใบ และมีใบสุดท้ายเป็นใบเดี่ยว ใบมะเฟืองมีลักษณะคล้าย และขนาดใกล้เคียงกับใบมะยม แต่ใบมะเฟืองค่อนข้างป้อมกว่า ฐานใบเบี้ยวมน ปลายใบแหลม มีก้านใบสีม่วงแดง ใบอ่อนมีสีแดงหรือม่วงแดง เมื่อแก่มีสีเขียวเข้ม แผ่นใบด้านล่างมีสีจางกว่าด้านบน แผ่น และขอบใบเรียบ แผ่นใบเป็นมัน และมีขนปกคลุม คล้ายขนกำมะหยี่
ดอก
ดอกมะเฟืองเป็นดอกสมบูรณ์เพศที่มีเกสรทั้งเพศผู้ และเพศเมียในดอกเดียวกัน โดยออกดอกเป็นช่อตามกิ่ง และลำต้น ช่อดอกยาวประมาณ 1.5-7.5 เซนติเมตรดอกตูมมีสีม่วงแดง เมื่อบานจะมีสีแดงม่วง สีขาว หรือชมพู ที่ประกอบด้วยกลีบดอกขนาดเล็ก 5 กลีบ ภายในดอกมีเกสรตัวผู้ 10 อัน เกสรตัวเมีย 1 อัน ด้านล่างสุดเป็นรังไข่ที่จะเจริญเป็นผล
ผล และเมล็ด
ผลมะเฟืองมีลักษณะที่แปลกตา คือ รูปผลเป็นเหลี่ยมหรือเป็นแฉกคล้ายรูปดาว 5 เหลี่ยม หรืออาจพบ 6 เหลี่ยม ซึ่งเป็นที่มาของชื่อสามัญ Star Fruit ผลมีขนาดยาวประมาณ 5-15 เซนติเมตร ขนาดผลประมาณ 3-10 เซนติเมตรปลายก้นแหลม ผลขณะอ่อนจะมีสีเขียวอ่อน สีเขียว และค่อยเปลี่ยนเป็นสีเขียวอมเหลือง และสีเหลืองเมื่อสุกเต็มที่ เนื้อผลด้านในฉ่ำด้วยน้ำ มีรสหวานอมเปรี้ยวเล็กน้อย บางพันธุ์มีรสเปรี้ยวมาก ภายในผลบริเวณแกนกลางมีเมล็ดแทรกอยู่ จำนวนเมล็ด 5-12 เมล็ด แต่บางพันธุ์จะมีเมล็ดน้อยหรือไม่มีเมล็ดเลย เมล็ดมีลักษณะฐานมน ปลายแหลม เปลือกเมล็ดแข็ง มีสีน้ำตาล ผลมะเฟืองจะเริ่มสุกหลังจากดอกบานแล้วประมาณ 55-60 วัน
ประโยชน์มะเฟือง
1. ผลมะเฟืองสุกมีรสหวานอมเปรี้ยวใช้รับประทานเป็นผลไม้
2. ผลมะเฟืองดิบที่ยังไม่ห่ามหรือสุก นำมาฝานเป็นชิ้นสำหรับรับประทานคู่กับแหนม
3. ผลมะเฟืองห่ามใช้ทำสลัดร่วมกับผักอื่น
4. ผลมะเฟืองห่ามนำมาประกอบอาหาร อาทิ ผัดเปรี้ยวหวาน หรือผลที่เปี้ยวมากใช้ใส่อาหารประเภทต้มยำเพื่อเพิ่มรสเปรี้ยว และชาวจีนใช้มะเฟืองนึ่งรวมกับปลา
5. ผลมะเฟืองสุกนำมาผ่า และแยกเมล็ดออก ก่อนหั่นเป็นชิ้น แล้วนำมาปั่นหรือคั้นเป็นน้ำมะเฟืองดื่ม (puechkaset.com : 2019)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น